Onlarca yıldır insanlar, Namibya ve Batı Avustralya’nın kurak bölgelerinde bulunan ve “peri halkaları” olarak adlandırılan garip dairesel desenlerin varlığıyla şaşkına dönüyor.
Oluşumlar için hasatçı termitlerden Turing mekanizmalarına kadar yıllar boyunca çeşitli açıklamalar önerildi. Gizemi karmaşıklaştıran veya belki de bize onu çözmek için ihtiyacımız olan bilgiyi veren bir araştırma ekibi, peri halkalarını içeren yüzlerce alan daha keşfetti.
Uydu görüntülerini ve yapay zeka tabanlı modelleri kullanarak 574.799 kurak alanı inceleyen araştırmacılar, 15 ülke ve üç kıtada 263 noktada peri halkası benzeri desenler buldu. Buna Namibya ve Batı Avustralya’nın yanı sıra Sahel, Batı Sahra, Afrika Boynuzu, Madagaskar, Güneybatı Asya ve Orta Avustralya da dahildi.
Çalışmanın yazarlarından Manuel Delgado-Baquerizo yaptığı açıklamada, “Çalışmamız peri çemberlerinin önceden düşünülenden çok daha yaygın olduğuna dair kanıt sağlıyor” dedi ve devam etti: “Bu, ilk kez peri halkalarının dağılımını etkileyen faktörleri küresel olarak anlamamıza olanak sağladı.” Ekip, peri halkalarının oldukça benzer koşullarda, düşük nitrojen içeriğine sahip toprakta ve yılda ortalama 200 milimetreden az yağış alan bölgelerde oluştuğunu buldu.
Ekip, çalışmalarında “Bu faktörlere ek olarak, belirli bölgelerdeki belirli biyolojik elementlerin (termit yuvaları) varlığı da bu modellerin varlığında rol oynuyor” diye ekledi.
Belki de daha ilginç bir şekilde ekip, bu peri halkası bölgelerindeki bitki örtüsü oluşumunun, bu alanların olmadığı bölgelere göre daha büyük ve daha istikrarlı olduğunu buldu. Alicante Üniversitesi Kurak Bölge Ekolojisi ve Küresel Değişim Laboratuvarı profesörü ve yöneticisi Fernando T. Maestre “bu sonuçlar, yem miktarı gibi ekosistem hizmetlerinin istikrarlı bir şekilde sağlanmasıyla ilgili ekosistemlerin temel bir özelliği olan peri çemberi üretkenliğinin artan istikrarına ilişkin ilk ampirik kanıtı sağlıyor” dedi.
Ekip, makalelerinde nedenlerini belirlemek için bu bölgelerde yerel düzeyde daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. Araştırmacılar bunu mümkün kılmak için küresel bir peri halkası atlası da hazırladılar.
Çalışma Proceedings of the National Academy of Sciences üzerinde yayınlandı.
