Şarkıcı Kalben Sağdıç, evine düzenlenen Narkotik operasyonundan sonra gözaltına alındı. Emniyet kaynaklarından edinilen bilgiye göre operasyonda üç parça halinde toplamda daralı ağırlığı 15 gram gelen uyuşturucu SKUNK maddesi, 2000 euro, 730 dolar, 1500 TL nakit para bulundu. Şarkıcı Türk Ceza Kanunu’nun 188. Maddesi olan “Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu”ndan gözaltına altındı.Ünlü isim polisteki ifadesinde; uyuşturucuyu satmadığını kendisinin kullandığını söyledi.
Kalben neden gözaltına alındı… Kalben kimdir… Hangi uyuşturucu ile yakalandıGüncelKalben’in evine yapılan baskın ve sonrasında uygulanan işlemler, kamuoyunu ve medyayı da ikiye böldü. İçişleri Bakanlığı tarafından hemen her gün düzenlenen büyük narko-operasyonlar ve ele geçirilen yüklü miktarlardaki yasa dışı maddeler bu kadar ses getirmezken, ünlü bir isim söz konusu olduğunda özellikle sosyal medyada bu kadar çok ifşa edilmesi eleştiri aldı.
Öte yandan, ünlü olduğu için topluma örnek davranışlar sergilemesi gerektiğini savunan ve şarkıcıyı bu nedenle suçlu bularak haberleri doğru bulanların sayısı da yadsınamayacak derecede fazla.
Şarkıcının evine düzenlenen baskın görüntülerinin dolaşıma sokulması ile mahremiyetinin ihlal edilmesi da tartışılırken, ele geçirilen SKUNK maddesinin kimyasal katkılı ve sağlığa zararlı bileşenler içermesi de polemik konularından bir diğeri oldu.
Peki yasalar ne diyor, dünyada hangi ülkeler esrarı yasal görüyor…
TÜRKİYE’DE ESRAR YASASI
2313 Sayılı Kanunun 3. maddesinde 1979 yılında yapılan değişiklikle “münhasıran esrar yapmak için kenevir ekilmesi ve her ne şekilde olursa olsun esrarın ihzar, ithal, ihraç ve satışı” Türkiye’de yasak.
TARIM ORMAN BAKANLIĞI’NIN KENEVİR TANIMLARI
-1925 Cenevre Sözleşmesine göre kurutulmuş çiçekli veya meyveli dişi kenevir bitkisi (cannabis sativa L.) Hint Keneviri kabul edilmiştir.
-1961 Tek Sözleşmesinde; kenevir (cannabis) türünden herhangi bir bitkiyi ifade edecek şekilde düzenlenmiştir
-1933 yılında yayımlanan 2313 Sayılı Kanunun 3. maddesinde; Münhasıran esrar yapmaya yarayan nebatın (Hint keneviri) ekilmesi ve her nerede olursa olsun esrarın izhar, ithal, ihraç ve satışı memnudur.
Uluslararası Hukuk kurallarına göre ise 1961-Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesi, 1971-Psikotrop Maddeler Sözleşmesi, 1988-Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığı ile Mücadele Sözleşmesi, 1961 Tek Sözleşmeyi tadil eden 1972 Protokolü, 58 ülke ile uyuşturucuyla mücadele alanında işbirliği anlaşmaları sağlandığı belirtilir.
KENEVİR – UYUŞTURUCU İLİŞKİSİ
Esrar ya da marihuana adı verilen ve uyuşturucu madde kapsamında değerlendirilen maddeler, kenevir bitkisinin çiçeklerinden ve tohum yataklarından elde edilen, kullanıldığı takdirde psikoaktif etkilere sahip olan ve bağımlılık yaratan maddeler…
Keyif verici ve sarhoş edici etkisinden başka, onlarca sektörde hammadde olarak kullanılan kenevir modern dönemde genellikle psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılan tıbbi ilaçların bileşenlerinden biri olarak yer aldı. Ancak daha sonra keyif verici etkisi nedeniyle suistimal edilmeye açık olduğu anlaşıldı.
PAMUK LOBİSİNİN FAALİYETİ
1920’lerden sonra Amerika, pamuk üretimini artırmayı başarıp kendi pamuğunu dünyaya satmak için karşısındaki en güçlü rakibi olan kenevir ve esrarın küresel anlamda yasaklanmasına öncülük etti. 1937’de çıkan “Marihuana Vergi Yasası” ile önce marihuana ticaretinin resmen sadece bir vergi pulu ile yapılabilmesi kararlaştırılıp sonra ise hiç vergi pulu bastırmayıp zaten olmayan pulu bulundurmayan tüccarları cezalandırması, üstlerinde marihuana bulunan Meksikalı kaçak işçileri sınır dışı etmesi gibi uygulamalarla ABD’de esrar ticareti, pamuk lobisinin faaliyetleri vasıtasıyla mutlak biçimde yasaklandı.
İkinci dünya savaşı sırasında pamuk, kıyafet ve ilaç yetersizliği yüzünden, ABD hükûmeti kenevir üretme yasağını bir süreliğine kaldırdı ve hatta üretimini finanse ve hatta teşvik etti. Fakat 1948’de yasa yeniden yürürlüğe girdi ve bazı eyaletlerde hala yürürlükte…
AMERİKA’DA YASAĞI KALDIRAN EYALETLER
ABD’de pek çok kez tartışılan esrar yasağı günümüzde Alaska, Arizona, California, Colorado, Connecticut, Delaware, Illinois, Maine, Maryland, Massachusetts, Michigan, Minnesota, Missouri, Montana, Nevada, New Jersey, New Mexico, New York, Ohio, Oregon, Rhode Island, Vermont, Virginia ve Washington eyaletlerinde geçerli değil. Bu eyaletlerde yaşayanlar esrarı keyif amaçlı kullanabiliyor, ancak burada da uyulması gereken kurallar ve sınırlar var.
DÜNYADA ESRARIN YASAL OLDUĞU ÜLKELER
Hollanda: 1970’lerden 1 Ocak 2014’e kadar esrarın keyif amaçlı alınabileceği tek ülke olan Hollanda’da yetkililer esrar kullanımına bağlı olarak yaptıkları tutuklamaları durdurma kararı aldı. Esrar’ın tam olarak yasal olmamakla birlikte suç kapsamında da değerlendirilmiyor. Yani, esrarı yasaklayan veya serbest kılan bir yasa bulunmadığı ülkede yok.
Amsterdam’ın alametifarikalarından biri olarak sayılan esrar kafeler, ülkenin madde kullanımına karşı gösterdiği tutumun bir simgesi sayılabilir. Elbette burada da bazı sınırlamalar mevcut; Örneğin bir kafe dükkânında günde en fazla 500 gram esrar işleme tabi tutulabiliyor, bir müşteriye günde en fazla 5 gram esrar satılabiliyor. 18 yaşını doldurmamış kişilere hizmet verilmeyen dükkanlarda kuralların ihlal edilmesi halinde ruhsat iptal ediliyor ve işletme kapatılıyor. Yüklü miktarda esrar alım-satımı yasa dışı olduğu için pek çok işletme sahibi kendi ürünlerini yetiştirme yolunu seçiyor, yetiştiriciler diğer işletmelere de ürün vermekle yükümlü oluyor .
Uruguay: Aralık 2013’te esrarı tamamen yasallaştıran ilk ülke Uruguay oldu. Şahıslara 6 kenevir bitkisi yetiştirme izni verildi.
Kanada: Ülkede Temmuz 2001’de esrarın tıbbi olarak kullanılmasına izin verildi. Kanada Senato’su 7 Haziran 2018’de kenevir bitkisinin yetiştirilmesini, işlenmesini, dağıtımını, satışını ve (keyfi / sanayi / tıbbi) kullanımını yasallaştırdı. Yasa 17 Ekim 2018’de yürürlüğe girdi. Yasanın uygulamaya girmesiyle birlikte Kanada esrarı tamamen yasallaştıran ikinci ülke oldu.
Yasa kapsamında 18 yaşından büyüklere 30 grama kadar esrar ve esrar ürünlerini taşıma ve kullanma yetkisi, aynı zamanda 4 kenevir bitkisi yetiştirme izni verildi. Esrarın kamu içerisinde kullanım şartları eyaletten eyalete değişiklik gösteriyor.
Malta: Malta, esrarın kişisel amaçlarla yetiştirilmesi ve kullanılmasını yasallaştıran ilk Avrupa Birliği (AB) ülkesi oldu.
Yetişkinlerin evlerinde en fazla dört bitki yetiştirmesi, üzerlerinde de en fazla yedi gram esrar taşımasına izin var fakat esrarın kamusal alanda veya çocukların önünde içilmesi yasa dışı sayılıyor.
Lüksemburg: Avrupa ülkesi Lüksemburg’da 2021 yılında kabul edilen tasarı ile vatandaşlar, evlerinde 4 adete kadar marihuana bitkisi bulundurma hakkına sahip oldu. Toplu alanda da en fazla 3 gram olmak üzere marihuana taşınması serbest.
Almanya: 11 Nisan 2024 tarihinde ülkede bireylerin ve gönüllü kuruluşların sınırlı miktarda esrar yetiştirmesine ve bulundurmasına izin veren tartışmalı yasa yürürlüğe girdi. Almanya, Avrupa Birliği’nde esrarın keyif amaçlı kullanımını yasallaştıran en büyük ülke oldu.
Ülkede kamuya açık yerlerde 25 grama kadar esrar taşınmasına ve kullanılmasına, evlerde ise 50 grama kadar ekim yapılması ve her yetişkine en fazla üç bitki büyütme hakkı tanındı.
Ancak devlet tarafından yetkilendirilen satışlar 1 Temmuz’da başlayacak. Kar amacı gütmeyen bu dernekler, üyelerine günde en fazla 25 gram ve ayda en fazla 50 gram esrar satma hakkı verecek.
DİĞER ÜLKELERDE DURUM
Suç kapsamında değerlendirmeyen ülkeler: Antigua ve Barbuda, Avustralya’nın kuzey ve güney bölgesi (merkezinde yasal işleme tabi), Avusturya, Bangladeş (genellikle ceza kapsamı dışında), Barbados, Belçika (limitli), Belize (limitli), Bermuda (limitli), Kamboçya (genellikle cezai kapsam dışı), Şili, Kolombiya (sınırlı), Kosta Rika, Hırvatistan, Çekya (limitli), Dominik (limitli), Mısır (yasa dışı ancak cezası yok), Estonya, Finlandiya (yasa dışı anca cezai işleme tabi değil), Fransa (yasa dışı ancak cezai müeyyideleri sınırlı) İran (yasa dışı ancak cezai yaptırımı nadir), Hindistan (limitli), İsrail, İtalya (limitli), Jamaika (limitli), Laos (yasa dışı ancak cezası yok), Moldova, Fas (yasa dışı ancak cezası yok), Myanmar (yasa dışı ama cezası yok) Pakistan (yasa dışı ama cezası yok), Paraguay (limitli), Peru (limitli), Polonya (limitli), Portekiz (limitli), Slovenya, İspanya (limitli), İsviçre (limitli), Suriye (yasa dışı ancak iç savaştan sonra cezası pek yok), İngiltere (yasa dışı ancak sadece para cezası var),
Yalnızca medikal kullanımın yasal olduğu ülkeler: Arnavutluk, Arjantin, Avustralya, Avusturya (sınırlı), Brezilya, Kıbrıs Rum Kesimi, Danimarka, Ekvador, Finlandiya, Yunanistan, Gürcistan, Macaristan (yalnızca yağı), İrlanda, Güney Kore, Japonya (yalnızca yağı), Lübnan, Malavi, Yeni Zelanda, Kuzey Makedonya, Norveç, Panama, Romanya (sınırlı olarak yağı), Ruanda, San Marino, Singapur (sadece yağı), Slovakya (sadece yağı), Sri Lanka, İsveç, Ukrayna, Vanuatu, Zambiya ve Zimbabve
Esrar kullanımına izin veren yasalar söz konusu ülkelerde yasa dışı satışların önüne geçilmesini hedefliyor.
Gözde S. Kadıoğlu
